IZiko eliSiseko
Yabelana ngeli phepha



THE

IWORD

Vol. 19 JULY 1914 4

Ilungelo lokushicilela ngo-1914 ngu-HW PERCIVAL

IZIXHOBO

(Iyaqhutywa)
Iminqweno yeZidumbu zaBafileyo

IPHONI yoluvo luhlala lubhengeza kwaye luyondla inkanuko yenyoka yomntu ofileyo. Umahluko phakathi komnqweno wesiporho somntu ofileyo owayengumbono obenzondelele nokomntu owayeyi-Paphian hedonist awungomahluko kuhlobo lomnqweno, kodwa umahluko kumgangatho kunye nendlela yawo. Uhlobo lubonisa umgangatho wesiporho somnqweno, intshukumo indlela yokusebenza kwayo. Ukwabelana ngesondo njengenye yeendidi ezintathu zomnqweno wesiporho samadoda afileyo, luhlobo lomnqweno. Izilwanyana ezinjengehagi, inkunzi, inyoka, zibonisa ngeendlela zazo zesini ezazilulangazelelo ebomini. Iintshukumo zomphefumlo onqwenelekayo zisahlula ubuntununtunu bawo njengobumbeneyo, okanye ococekileyo kunye nobabalo.

Ifom, imikhwa kunye nokuhamba kwe-hog yile yendoda ethathela ingqalelo kwiminqweno yayo ngaphezu kwayo yonke enye into, kwaye inike ukudlala ngokukhululekileyo kubuntununtunu bayo, kuthathelwa ingqalelo imeko okanye indawo. Isilwanyana esifana nenkunzi simele indoda enolwazelelelo kwiminqweno yayo, kodwa eyindlela nemikhwa engacaphukisi njengale yehagi. Kodwa zikho ezinye zeempawu zokuthantamisa ebomini, nakwiminqweno yabafi. Kukho umntu onomtsalane kunye nothando kunye nokufuya, ofezekisiweyo, ukuqonda kwakhe kwezobugcisa kubangela ukuba izimvo zakhe kunye nobungcali bakhe bufunwe ngabantu benkcubeko; kodwa ngubani, yedwa, ungumnquli wobuntu. Izipho zakhe, Phambi kwehlabathi yonke le nto kuthiwa inomdla kwinkcubeko kwaye inikezelwe ekunquleni kobugcisa. Kodwa enyanisweni ipiyano enje yeempawu ezibonakalayo isebenza ukuze iphakamise imizwa kwaye ibonelele ngobuhle obujikeleze izithixo zokuthantamisa kwimigcobo yabanquli babo.

Embindini womzimba wepirilesi kunye nokongamela imisebenzi yakhe yinkanuko yenyoka yomntu ofileyo.

Kwixesha elidlulileyo, izifiso zenyoka zamadoda afileyo ziye zakhuthaza kwaye zaqhubekisela phambili kubumnandi obuhle, obizwa ngokuba zingcwele okanye zenziwa imfihlelo; kwaye bayaqhubeka besenza njalo namhlanje, kwaye baya kukwenza oko ngamaxesha azayo, de umntu ayazi ukuba iyintoni na imeko yakhe, kwaye uyala ukuba kulawulwe ngamandla afihlakeleyo kuye. Oku akwenza ngokuzama ukuzilawula.

Into ethethwa malunga neminqweno yabantu abafileyo, malunga nobume babo kunye nomgangatho ngokunxulumene neemvakalelo, ikwasebenza nakweminye imithombo emibini yomnqweno, inkohlakalo kunye nokubawa, ngaphandle nje kokuba kunokuthiwa kukho into I-eponic ebubini. Imbali ibonisa ubuqhetseba obenziwa njengezobugcisa obucokisekileyo, apho ubuqili buqokelelwa ukuhlaziya intuthumbo kwaye butshintshe izixhobo zentuthumbo yokuba ukubekeleka kwixhoba kufanele ukuba kukolulwe kwaye kuphakanyiswe. Apho ukuphathwa gadalala kukhuliswa khona kwaye kuthathwa njengomxholo wokufundwayo kwaye wenziwa, ikati inqwenela ukuba umphefumlo womntu ofileyo abe nomaleko wayo, okanye ukutsiba okanye ngaphakathi komzimba wefiend ephila. Iyacoca ibhulukhwe kwaye ilinde ithuba layo lokutshutshiswa ngamazwi okanye ngesenzo.

Kodwa iminqweno yeminqweno yabantu abafileyo ekwimo yobugqwirha, ayikhathali nokuba into yoburheletyo ikhuselekile njani na nokuba iphathwa njani na. Unonophelo kuphela kukuba into yomnqweno wabo ikhuseleke. Indoda ephilayo isebenzisa umbandela wokubawa kwayo, kwaye umnqweno wayo utya ingcuka yolusu okanye enye into enesiporho yabafi.

Abanye abantu babonakala ngathi banengqondo; kwaye bahlala bafumana, izinto abazinqwenelayo. Babonakala ngathi banemvakalelo engaqhelekanga yokufuna kunye neemfuno kunye nento eza kwenzeka; okanye abantu babonakala ngathi bangena bade babanjwa yimigibe yabo. Onke amandla abo aqeshiwe kwaye azimisele ukwenza amaxhoba abo, kwaye iimeko ezingezizo ezabo zihlala zibonakala ngathi ziyadlala kubo.

Kwiimeko apho izibonelelo kunye neenzuzo zithathwa, ngaphandle kokujonga abo bavela kuzo, umgqugquzeli kunye nesikhokelo ekuthatheni kunokwenzeka ukuba kungumnqweno wesiporho somntu ofileyo.

(Iza kuqhubeka)