IZiko eliSiseko
Yabelana ngeli phepha



THE

IWORD

Vol. 25 JULY 1917 4

Ilungelo lokushicilela ngo-1917 ngu-HW PERCIVAL

IZIKHOKO EZIQHELEKILEYO UKUBA BABekho abantu

(Iyaqhutywa)
Abantwana baBantu kunye neZiqalelo

Kwezi meko zimbini, zesizukulwana ngumanyano lwabantu ababini kunye nokuzalwa komzimba wengqondo yomntu onolwazelelelo ngokuzalwa, kubonakaliswa ezinye zeinyani malunga nomanyano lomntu olunento yokwenza. Apho kwakhona isiseko esibonakalayo simele ukuba sisisele somntu, iseli yintsholongwane. Kwezi zinto zimbini umntu ngumntu, oyindoda okanye umntu obhinqileyo, kwaye unomzimba nengqondo, kwaye enye ingemzimba wenyama kwaye ayinangqondo. Ayinamzimba we-astral njengabantu. Yonke loo nto ifuna ukuba ichazwe ngayo kukuba izinto ezizezinye zomhlaba zinomhlaba; ukuba ngezenzo ezizezomnqweno wehlabathi; kwaye ukuba uhlobo lwento esisiseko yimo yento leyo, njengomntu. Ayinamsebenzi ixesha lokuba le fomu ivele phi na engaphezulu kwalapho yavela khona umntu. Kukho ke into enye kwezi zinto zinokubonelela ngeseli yentsholongwane. Iseli enjalo yintsholongwane, nangona kunjalo, njengomntu okwangoku inokunikezela ayikwanelanga ngokwaneleyo, kwaye ke oko akuvumeli kuyo isenzo sobuduna kunye nemikhosi yowasetyhini. Nokuba ngaba kuya kubakho ubumbano lomntu kunye nezinto ezinokuthi zilandelwe, zilandelwe ngumbandela woluntu, kuya kuxhomekeka, kwimeko yokuqala, kwiseli yeentsholongwane umntu anokubonelela ngayo. Intsholongwane esisele ifakwe yinyama yomntu emzimbeni wenyama. Ezo elemental, nangona kunjalo, zibunjiweyo kwaye zilungelelaniswe kuphela kumandla obudoda, okanye amandla obhinqileyo.

Ukuze iqabane lomntu lifaneleke ukuba lilungele imanyano kunye nenqaku elisisiseko esiliqabane lomntu kufuneka bomelele, baphuhliswe, bakhuliswe ngaphesheya korhulumente oqhelekileyo. Imelwe ukuba ishiye imeko yesiqhelo yanele ngokwaneleyo ngasemva, ukuze ikwazi ukuvelisa iseli apho enye yemikhosi isebenza ngokupheleleyo kwaye enye okungenani ingangabikho ngokupheleleyo ekubambeni. Uphuhliso akufuneki ukuba lube nenkqubela phambili ukuya kuthi ga kumntu onokuthi azalwe; Ukanti iya kuhlala ecaleni kwendlela ahambe ngayo. Xa umntu enento enjalo eyomntu kufuneka izinto ezithile zodidi oluphezulu atsaleleke kuzo, kwaye afune ukunxulumana nomntu. Kungenxa yomntu ukuba athathe isigqibo sokuba uya kuba kunye okanye angayi kumanyana na.

Ukuba amalungelo abantu ayavuma, iqabane elisisiseko kuya kufuneka libonakale linokuvumela umanyano lomzimba. Isiseko, indoda okanye umfazi, asinawo umzimba wenyama kwaye asinakho ukubonakalisa iseli yesifo. Ke ngoko kuyafuneka ukuba kwiseli enye enikwe ngumntu, indoda okanye umfazi, omabini la mandla kufuneka enze. Isiseko, indoda okanye umfazi, uboleka izinto ezibonakalayo kwiqabane lakhe elingumntu ukuze azambathise inyama yomanyano. Phambi komdibaniso wabo elemental iya kubonakala kwiqabane layo lomntu, kodwa ayizuzi kufumana buqu enyameni ngokwasemzimbeni kude kube kukudluliselwa kwezinye iiseli ngomzimba we-astral womntu. Isiseko somntu kwiqabane lomntu sinamacandelo azo zonke izinto ezine, kwaye ke nayo inelo elilelakhe iqabane. Ngemvume yomntu unxibelelwano lwendalo lwenziwa lwendalo phakathi kwendalo yakhe kunye neqela elingumntu xa libonakala kuye. Ngomntu ongumntu, i-astral yomntu itsalwa kwiqabane elifanelekileyo, kwaye kunye ne-astral-eyindlela yomzimba wenyama-landela iiseli ezithile zomzimba. Olu tshintsho lunokwenziwa amatyeli aliqela ngaphambi komanyano. Ngefom ye-astral kunye neeseli ezibonakalayo ezivela kwiqabane lomntu, isiseko sithatha ukubonakala komzimba kunye nokuqina. Ke kumanyano kukho imizimba emibini eqinileyo; kodwa ngumntu kuphela onokunika iseli yintsholongwane. Amandla omnye asebenza emntwini ngokwesini somntu, oyindoda okanye owasetyhini, elinye lisebenze ngokwenqanaba kwaye livuse icala leseli lentsholongwane lomntu elalilambile. Ke omabini la mandla abandakanyeka kwiseli axhaswe yinto yesithathu, eya kuthi ikhulele emntwaneni xa ezalwa. Ingqondo emva koko yenzeka, isisu kunye nokuzalwa kulandele. Bona, kunjalo, baqhubeka nomfazi, nokuba ngumntu okanye ungumntu. Ukubuyisa into efunyenwe liqabane elingumntu ifumana amandla athe ngqo hayi kuphela kwizinto zenxalenye kodwa kuyo yonke indalo, kwaye ke oko kwenziwa kuphelele ekulahlekelweni kwakhe ziiseli zomzimba okwethutyana. Iqabane elisisiseko lingagcina ukubonakala kunye nokuqina, okanye kungangabi njalo, ngokwemeko ekuyo. Umntu angaba ngumntu oyindoda okanye umntu obhinqileyo, kwaye izinto zekhosi zivela ngokulandelelana kwifom yabasetyhini okanye eyindoda. Indlela echazwe apha iqondakala ngokulula njengoko isetyenziswa kwibhinqa lomntu. Kodwa akufani ngokwahlukileyo kumfazi ongumntu kunye nendoda eyindoda. Isiseko soloko sisimo se-germ yeseli yomzimba enokuthi ifakwe ngumntu.

Isahlulelo simi phakathi kwabantu kunye nehlabathi. Ithamsanqa loluntu kunye nehlabathi ukuba ukuphela kwendlela yesizukulwana esaziwayo yinzala yabantu ababini abatshatileyo. Kuba, kule meko ikhoyo yobuntu, ukuba ezinye iindlela bezisaziwa, izidalwa ezityhutyha umbilini wobomi bomzimba zifuna ukungena kulomhlaba wenyama ziya kungena. Agcinwe ngaphandle. Uhlobo oluphezulu lomntu luyafuneka ngaphambi koku-oda okungcono kwezinto eziza kuqala emntwini. (Bona Ilizwi, Umqu. 21, iphepha 65, 135). Okwangoku iindidi ezisezantsi zijikeleze umntu kuphela. Ngakubo ucango luvaliwe. Kukho lo mahluko phakathi kwezinto ezisezantsi kunye nomndilili ophakathi woluntu-okwenyani ngokuyintloko, nazo-ukuba zombini azikhathaleli uxanduva, kwaye zinqwenela ulonwabo kuphela kunye nolonwabo. Izinto ezisezantsi azikhathaleli ukungafi. Abayazi, abayixabisi. Into abayifunayo yimvakalelo, uyolo, imidlalo. Elona klasi lingcono lithethwayo apha zizinto eziphambili. Oku kusenokwenza kwaye kunemilo yomntu, nangona kungekho imizimba yenyama. Banqwenela ukungafi, kwaye ngovuyo bahlawule naliphi na ixabiso layo. Banqwenela ukuba ngumntu; kwaye, kuba kungomntu kuphela abanokufumana ukungafi, indalo ibashukumisela ukuba bahlangane nomntu. Baqhutywa kukuqonda, ayisiyonto yokwazi. Kodwa ukungafi akufunyanwa kwakanye ngokuvuma komntu. Ukuba ulwahlulelwano phakathi komntu wenyama kunye namahlabathi asisiseko asuswe, imiyalelo ephezulu inokugcina kude kwaye ubuhlanga obuphantsi buza kuthululela kulo mhlaba. Kuya kubakho ukuwohloka koluntu. Ingaphoswa ngasemva kwiminyaka yendaleko. Ngapha koko, ukuba yayiyimeko enjalo ukuba iza kubakho, ii-Intelligences ezinkulu ziya kufunwa yimithetho ukutshabalalisa indawo enkulu yoluntu. Izizathu zoku kutshintsha kuya kuxhaphaka. Abanye abantu baya kuba nakho ukwanelisa inkanuko zabo zesini bengakhange babenoxanduva. Abanye banokwanelisa inkanuko yabo yamandla ngokusebenzisa ubugqi. Ibhalansi phakathi kwembuyiselo nomsebenzi wazo zonke iintlobo, kubandakanywa nezobugcisa kunye nesayensi, iya kutshatyalaliswa kude nangaphezulu kwayo nayiphi na into ngoku ecingwa ngayo. Emva koko uhlengahlengiso lwe-karmic luya kwenza ukuba kususwe ugqatso.

Phambi kokwahlula-hlula phakathi kwezinto ezisisiseko kunye nomntu kuya kususwa umntu, indoda kunye nomfazi, kufuneka babe bekwisimo esifanelekileyo kwaye mababuqonde ubungcwele boxanduva kwaye bagqweshe ekuzihlonipheni, ekuzinqabiseni nasekuzibambeleni ngokwakho. Ukuba umntu uneempawu, ezomzimba nezengqondo, kunye nesimo sengqondo esifanelekileyo soxanduva lokudibana kunye nezinto ezizimeleyo iza kususwa. Ukungenelela akuyi kuba nakho kuphela; isenokuba ichanekile.

Ngokweemeko zomzimba ezichanekileyo zithetha ukuba umntu uya kuba nomzimba ovakalayo, ukuba uya kuba nakho ukumanyelwa ngokufanelekileyo, akwazi ukutya kunye nokutya ukutya kwakhe ngaphandle kokucola kunye nokubekwa, abe nokulingana phakathi kwamashishini amhlophe namabomvu egazi lakhe ukujikeleza, ukugcoba nokuphefumla ngokupheleleyo, kwaye ube ungowasekhaya kwaye ucocekile ngokwesondo. Imeko yengqondo kufuneka ibekho apho anqwenela ukuba noxanduva kwaye ayazi ngoxanduva lakhe lokuziqhubela phambili nasekuncedeni abanye ekukhuleni. Ezi zimbini ziimeko ezifanelekileyo. Ke udidi olungcono lwezinto lwento luya kufuna ukwamkelwa komntu kunye nokunqwenela ukuba neentlobano zesini, kwaye ke, kwakhona, into yomntu yomntu ibinokuvuselelwa ngokwasemzimbeni, kwaye ngomzimba womntu ngokomzimba wakhe ukuvelisa uhlobo lweseli eyenza umdibaniselwano nezinto ezinokwenzeka.

Kokubili imeko efanelekileyo yomzimba nengqondo emntwini kunye nesimo sengqondo esifanelekileyo kwintlanganiso esemanyeneyo, ukwahlula kuya kususwa kwaye into yesithathu iya kuba khona kwimanyano. Amandla obudoda okanye amandla obhinqileyo anikezwe ngumntu kwaye aguqukele kumandla achasene nawo osebenza kwinto yesibini efakwe kwiseli yentsholongwane yomntu yinto yesithathu, 'etywina' le mvakalelo. Umcimbi ungumba wecandelo lomntu ngokokwasemzimbeni, ngokomzimba, nangqondo okanye ngaphandle kwengqondo. Le mveliso inokuba neempawu ezimbini, ukuqina komntu kunye namandla asisiseko, ngakumbi ezo zezinto ezithile zomzali.

Isiseko somzali siya kuthi ngokunxibelelana nengqondo yodlelwano lwayo lomntu ibe iye yagxininisa kuyo okuthile kokukhanya kwengqondo, ngokufanayo njengoko ubuntu kumzimba womntu buchukunyisiwe kwaye buchatshazelwa kukukhanya kwengqondo yakhe; kodwa ayizukungafi, oko kukuthi, ayinakuba nengqondo yokungafi. Into ebeya kuyifumana ngokudibana rhoqo nomntu kunye nokusetyenziswa kweeseli ezibonakalayo ezifunyenwe kwaye zabiwe yiyo ngokusebenzisa isixhobo somntu kuya kuba bubuntu. Iya kuphuhlisa ngokwayo imodeli yobuntu kunye nobuntu. Ubuntu buya kuthetha ukuba, nangona kungenangqondo kwaye kungenakufa ekufeni, kuya kuthi ngelo xesha kudlule ngaphezulu kwentsholongwane enokuba namandla okuphuhliswa kubuntu obutsha. Ukuba nobuntu, isiseko esincinci kubomi bayo bemihla ngemihla abunakwahlukaniswa nomntu oqhelekileyo. Kuyo yonke into enokuvakala komntu bubuntu bayo. Ngapha koko, bonke ubuntu kwiindawo ezinikiweyo basebenza ngokungafaniyo; Ngaphaya koko, kukho ukubonakaliswa kwengqondo okwahlukileyo apho ukungabikho kwengqondo yomntu kukodwa kufihliwe.

Ipatheni isetelwe ekukhanyeni kwe-astral kwingingqi nganye eyahlukeneyo yomhlaba, apho abantu benza khona iipateni. Phantsi kwezi ntlobo zokutshintsha ngokuthe ngcembe abantu bakha imikhwa yabo, amasiko abo, amasiko, ezemidlalo, ukonwaba, isitayile kunye nokunxiba. Zonke ezi zinto ziyahluka kwiindawo ezahlukeneyo zomhlaba, ezinye zincinci, ezinye zinkulu. Abantu, ngenxa yeengqondo zabo, abazilandeli ngokungqongqo iipateni. Into esisiseko esandul 'ukufumana ubuntu njengoko kuchaziwe, iphendula ngokukhawuleza kwiimfuno zepateni. Ke i-elemental iwa ngaxeshanye ihambelane nabanye abahlali kwaye yenze ngakumbi ngokwemvelo nangobabalo kunabo. Into esisiseko esithe ngoku nje safumana umntu obonakalayo kwaye ivela kwinto engabonakaliyo egcwele kwihlabathi lomntu ayinakujongwa ngokwahlukileyo ebantwini, ngaphandle kokuba ibonakala intsha, intsha, inobabalo ngakumbi. Iyathetha kwaye isebenza ngobukrelekrele — ukanti ayinangqondo. Ayinangqondo yomntu ngamnye. Ukuqiqa kwayo okubonakalayo kunye nezenzo zobukrelekrele zibangelwa ziimpazamo ezifunyenwe kwiqabane layo lomntu, nangaphezulu kumandla endawo ahlanganayo oogxa bayo ekuhlaleni. Babonakalisa kumatshini wayo yovalo, kwaye iyaphendula. Isiseko sinakho ukusebenza njengondwendwe, umninimzi, umntu oshishino, umfama ngokunjalo nomndilili. Kwimicimbi yeshishini iya kuthi krwada, kuba inesimo sendalo emva kwayo, kwaye iyayiqonda injongo yabanye. Ukuba i-elemental ifumana ubuntu inako, ke, ukwahlulahluke kubantu abaqhelekileyo, nangona isilela kwingqondo yomntu ngamnye.

Ngapha koko, abantu abaqhelekileyo namhlanje baphila ubomi besiqhelo, kuphela abanjalo ngokwendalo. Bafuna ukonwabisa kunye neemvakalelo. Bayifumana kwishishini, kwezopolitiko nakwezontlalontle. Ubomi babo bubomi beemvakalelo, phantse ngokupheleleyo. Uhlobo lwazo lwendalo lubakho ngaphambili. Xa ingqondo isebenza, kufuneka ibonelele ngokwaneliseka ngokuyindalo. Ukusebenza kwengqondo kujikelelwa kwiminqweno eyonwabisayo.

Xa elemental isifa iba nobuntu, nasemva kokuba ifile yintsholongwane yobuntu isahlala. Ukusuka apho wakhelwe ubuntu obutsha. Ewe kona, akukho nkumbulo igqithisiweyo, kuba ubuntu abunakhunjulwa naphakathi ekufeni.

Ubuntu bunokwenzeka kwaye buza kusetyenziswa ngengqondo ukunxibelelana ngexesha lokuphila kwengqondo emhlabeni. Ngale ndlela, ubomi emva kobomi, ngokunxulumana nengqondo, into ephambili iya kuvusa ngaphakathi ngaphakathi into eya kuthi ikhanyiselwe kwaye ibe yingqondo ngokwayo, kwaye ke iya kuba nengqondo yokungafi.

Ukudalwa kwezinto zakudala apho amaziko asezantsi, hayi izilwanyana, ongezelwe ubuntu bomzimba, kwaye ke aye aba nelungelo lokuba yimizimba yasemzimbeni kunye nengqondo yomzimba, iqhubekile ngokwenxalenye yomgca obonisiweyo. Izilwanyana azingene ebukumkanini babantu ngale ndlela. Isiseko somntu yinto esekwe ngaphambili ethi ibe ngumdibaniso wengqondo ngenye yeendlela ezininzi. Into esele ikhankanyiwe apha yenye yeendlela.

Abantwana abaphuma kumanyano lwabantu kunye nezinto eziphambili kufuneka bohluke njengabo ngengqondo yomntu omnye, kunye nabo bangenangqondo.

Abantwana abangenangqondo bayimveliso yomanyano kunye neyesithathu, ebubuntu yintsholongwane. Banobuntu, kodwa abunangqondo yomzimba. Ubuntu buhlanganiswe kwaye butywinele imanyano yabazali phantsi kwesigwebo sengqondo. Abo bantwana banokuthi, ngokunxulumana kwabo ebuntwaneni kunye nabantu kwaye kamva kubomi bomtshato wabantu abadala, banokunxibelelana nengqondo eyoneleyo yamaqabane abo angabantu ukwenza njengoko kusenziwa. Nangona kunjalo abanangqondo yomntu, ngenxa yoko akukho nto bayenzayo; nangona bengazinto ezintle nezimvo ezihlawulelwayo kunye neendlela eziqhelekileyo zendlela abahlali babo. Zizo ezi izidalwa zingabantu bodwa, abangafezekanga ngengqondo ekhethekileyo.

Kukho olunye udidi lwabantwana olunjalo ngaphandle kwengqondo; ziqhelekile. Ukuba nomzimba ovakalayo kunye nombutho ococekileyo ococekileyo, zisetyenziswa zii-Intelligences ukwenza izicwangciso ezenziwa ngamadoda ziingcinga nangezenzo eziyimfuneko njengekarma yazo yokudibanisa. Izinto ezikweli klasi zisebenza emhlabeni njengezona zinto ziphambili zisebenza kwicala elingacacanga lomhlaba (bona Ilizwi, Umq. I-21, iphe. 2, 3, 4). Ezinye ezinokuthi zibonakale kwimbali, ukuzisa kunye nokwazisa ulungelelwaniso olutsha lwezinto. Banokuba ziinkokeli edabini, amaqhawe, boyise, bangaze bacinge kakhulu. Zisetyenziswa njengezixhobo zokutshintsha ikamva lehlabathi. Yonke le nto yenziwa ngaphandle kolwazi lwabo kunye nengqondo, kuba abanangqondo. Benza njengoko benyanzelisiwe, kwaye baphembelelwa zii-Intelligences ezilawulayo. Umvuzo wabo yimpembelelo kwezi Intelligences ezibakhokelayo, kwaye baya kuthi kungekudala bakulungele ukukhanyiswa ziingqondo zabantu ngexesha lokuzivelela kwezinto, kwaye kamva babe ngabemi abazeleyo behlabathi leengqondo.

Abantwana abayinzala yezinto ezisisiseko kunye nabantu, nangona kunjalo, bangaba lolunye uhlobo, abo iingqondo zenyama. Ezi zinako izibonelelo ezintle ngaphezu komntu oqhelekileyo. Zivela kumzali ongumntu onamandla kwaye omelele kwaye zisuka kumatsha kunye namandla omzali wokuqala, ongalunganga. Uninzi lokungafezeki, izifo, imikhwa emibi, umntu ahlala nayo ngexesha lokuzalwa, ayikho emzimbeni womntwana ozelwe ngabazali abanjalo. Inzala enjalo iya kuba namandla athile, umbono wangaphambili, ulwazelelelo lwe-psychic oluchanekileyo kwimibonakalo. Kodwa ngaphaya kwayo yonke loo nto, uya kuba nengqondo eyayikhethe esi sixhobo somzimba, ingqondo enamandla, ukuqonda, ukuqonda, ukucinga, ukwenza. Unokuba yirhuluneli, umlo, ucinga, okanye uthile, othobekileyo, ngokomsebenzi awenzileyo. Imvelaphi yakhe yokwenyama inokuba phakathi kwabantu abaphantsi okanye amagorha. Ubuya kuwenza umboniso umsebenzi wakhe, nokuba ungowasiphi na isiqu.

Ezi zezinye iinyani zabantwana babantu kunye nezinto ezingqonge intsomi kunye neentsomi.

(Iza kuqhubeka)