IZiko eliSiseko
Yabelana ngeli phepha



THE

IWORD

Vol. 12 MARCH 1911 6

Ilungelo lokushicilela ngo-1911 ngu-HW PERCIVAL

UBUHLOBO

(Kuqukunjelwe)

BALUQHUTSHEKILE ukuba bambalwa abahlobo bokwenene emhlabeni, kuba bambalwa abayinyani eyaneleyo kubo ukuba nabahlobo bokwenene. Ubuhlobo abunakuphumelela ukuba kwimeko yenkohliso. Ubuhlobo bufuna ukuba imeko buziveze ngokwenyani, kwaye ngaphandle kokuba kukho ukunyaniseka kokubonakalisa ubuhlobo ayizukuphila. Indoda ngumhlobo wakhe osenyongweni xa enyanisekile kubuhlobo bakhe.

Ingqondo itsala ingqondo kwaye ihambise ingqondo. Ukufumana umhlobo kufana nokuza ebomini kwelinye icala lobuqu ngengqondo. Xa umhlobo efunyenwe ubudlelwane ayizukugqibelela kuba nengqondo ayifezekanga. Bobabini baneziphoso ezingenakubalwa kunye neentsilelo, kwaye abanakulindela ngokuvakalayo ukuba umhlobo wakhe abonise loo mfezeko engafezekanga yena. Ubuhlobo abunakujongwa njengengubo yengubo. Abahlobo banokukhethwa, kodwa abahlobo bayazilungiselela. Abahlobo baya kutsalwa kunye ngokwemvelo njengoko umazibuthe utsala i-iron.

Ubuhlobo buyakwalela ukunikezela ngezimvo, ukuvuma izicelo, okanye ukungaboni ulandelwa likhokelo lomhlobo wethu. Ubuhlobo bufuna umntu ukuba azixabise iinkolelo zakhe, azimele geqe kwingcamango, kwaye anikezele ngengqondo efanelekileyo kunye nokumelana kuyo yonke into engakholwayo ilungile kumhlobo wakhe. Ubuhlobo bufuna amandla ukuze ume wedwa ukuba kufuneka njalo.

Ngokufunda incwadi elungileyo, imvakalelo yokuba nobuhlobo ihlala ivuswa ngumbhali xa esityhilela into kwaye abhale ngamazwi aphilayo ingcinga yokuba kudala sinayo. Yile ngcinga yethu ihlelweyo, ngokungathi sivelisiwe. Sinombulelo kuba inikwe ifom ngamagama. Sisenokungamboni umbhali, kusenokwenzeka ukuba kwiinkulungwane zidlulileyo ukusukela oko wahamba emhlabeni, kodwa usaphila, kuba ucinga nengcinga yethu kwaye wathetha loo nto kuthi. Sivakalelwa kukuba usekhaya nathi kwaye ungumhlobo wethu kwaye siziva sisekhaya kunye naye.

Kwaye singabazi thina. Abayi kusivumela. Abazi. Nomhlobo wethu asinakuzinceda ekubeni thina ngokwethu, kuba uyasazi. Apho ubuhlobo bukhona buchazwa kakhulu khona ngokungeyomfuneko kuba siziva ngathi umhlobo wethu sele eqonda.

Abantu abathetha okanye bacinga ngobuhlobo bakwelinye leeklasi ezimbini: abo babuthatha njengobudlelwane beemvakalelo, kwaye abo bathetha njengolwalamano lwengqondo. Akukho kudityaniswa kokubini, okanye kudidi lwesithathu. Amadoda abona ubuhlobo ukuba yengqondo, ziindidi ezimbini. Omnye uyazi ukuba ungowoMoya, ingqondo yokomoya, enye ucinga ngayo njengobudlelwane bengqondo okanye nobukrelekrele. Amadoda ayithathela ingqalelo ukuba zezengqondo kwaye ziindidi ezimbini. Abo bayibonayo ukuba luluhlobo ukonwabisa izimvo kunye nokwanelisa iminqweno okanye iimvakalelo, kunye nabo bayithatha njengempahla yenyama, ngokubhekisele kwizinto ezibonakalayo.

Indoda ethatha ubuhlobo njengempahla yexabiso lokwenyama iquka uqikelelo wayo ngokomzimba ongqongqo. Oku ugqiba ngento yokuba umntu ufanele ntoni emalini nakwizinto anazo, nodumo awamnika lona. Uqikelela ingqikelelo yakhe ngaphandle kwemvakalelo okanye iimvakalelo. Ujonga ubudlelwane ngendlela yento, ngokuba kufanelekile ntoni kuye. Into awayeyibiza ngokuba ngumhlobo ihlala logama nje “umhlobo” wakhe egcina izinto zakhe, kodwa iphele xa belahlekile. Ke akukho mvakalelo ininzi ngako; Uxolo ngokuba umhlobo wakhe uphulukene nobutyebi bakhe, kunye nomhlobo wakhe, kodwa ufumana enye enemali yokuthatha indawo yalowo ulahlekileyo kuye. Phantse ukungabi nantlonelo ukuthetha ngoluhlobo.

Elona nani likhulu labo bathetha ngobuhlobo bangabodidi lwesibini lodidi lokuqala. Uhlobo lwobuhlobo babo luyinto evakalayo kwaye yeemvakalelo. Oku kusebenza kwabo banoluntu olunomdla kwaye bajongane ukuze bafumane iziphelo zabo, ezinjengabanquli boluntu kunye nakwabo banomoya othobekileyo, belawulwa ziimvakalelo zabo. Kule sangqa kubandakanywa abo balangazelela ubuntu, abo baziva banelisiwe kuphela xa bekwimeko yobuntu. Babiza abo babakholisa njengabahlobo babo, kungengenxa yezibonelelo zokunxibelelana ngokwengqondo, kodwa ngenxa yokuvunywa kwemagneti yobuqu bobukho babo. Oku kuhlala ixesha elide njengoko iimvakalelo kunye neminqweno yabo ifanelana. Psychic okanye umnqweno ubuhlobo butshintsha okanye luphela xa uhlobo lwenqanaba elithile lomnqweno, olungumtshato wabo, lutshintsho. Zinjalo ke iimeko zemali kunye nomnqweno wokuba nabahlobo.

Ingqondo isebenza ngokulandela iminqweno kwaye inento yokwenza nayo, nangona kunjalo, nokuba yeyokwokwenyama okanye yehlabathi lomnqweno, ayinako ukubuqonda ubuhlobo. Ubudlelwane bobuhlobo busisiseko seengqondo. Abo banokubuqonda kuphela ubuhlobo obuthatha njengento yengqondo kwaye ingeyiyo eyobuntu, okanye yomzimba, ngokunxulumene nezinto okanye iminqweno kunye neemvakalelo zolo phawu. Izinto zehlabathi elibonakalayo kunye neminqweno yobuntu zinokuthi zihambelane nemibandela enjengomnqweno wokuzithanda, okanye ukuthanda, okanye umtsalane, okanye uthando, kwaye zisenokuvumelana ngokwenyani, kodwa ayizobuhlobo. Umbono okanye ukuqonda kobuhlobo bengqondo nengqondo sisiqalo sobuhlobo bokwenyani, kwaye ubudlelwane phakathi kwabo bakuthathela ingqalelo oko kunokubizwa ngokuba bubuhlobo bengqondo. Ubuhlobo beli klasi buphakathi kwabo bakumgangatho ofanayo kunye nokufana kwengqondo, okanye abanombono ofanayo okanye ofanayo engqondweni. Banomdla omnye komnye kuxabiso oluthile lwengqondo oluhambelana nomgangatho kunye nenjongo yokucinga kunye nokufanelekileyo, ngokuzimeleyo kwezinto ezibonakalayo, okanye ukutsalwa ngabantu abanomdla, okanye utyekelo lweemvakalelo, okanye ngeempawu zemagnethi yomnqweno. Ubuhlobo bubalasele ngaphezu kweempawu zobuqu kunye nezinto ezithandayo kunye neziphene kunye notyekelo. Ubungane bunokwakheka phakathi kwabaphantsi nababalulekileyo kwanaphakathi kwemfundo elinganayo neziko ebomini.

Ubuhlobo bengqondo bufanele ukwahlulwa bube kumgangatho wokuqonda kunye nomlingiswa. Oku kubonakaliswa sisenzo kunye nokunxibelelana kwengqondo ngengqondo ngokwahlukileyo kwingcamango yemali kunye neempawu kunye nemikhwa yobuntu. Ubukho bomzimba bobuntu abunyanzelekanga ukuba ubudlelwane phakathi kwengqondo. Xa ubuntu buvumelekile kwelinye nelinye kwaye kwingqondo nganye bahlala banqweneleka, njengoko bavumela ingqondo isebenze ngaphandle kokuthintela. Kodwa ubuntu bunokuba benkonzo yokuzama ukubonisa ubungqina kunye nokunyaniseka kobuhlobo. Ngenxa yesiyantlukwano kukhetho, imikhwa, indlela yokuziphatha kunye neenkcazo zobuntu babahlobo, umntu ngamanye amaxesha uya kubonakala ngathi uyachasa komnye, okanye angaziva engonwabanga okanye egula ngokukhululeka kwinkampani yakhe. Ubuntu bunokuthi shwaka kwaye imikhwa yakhe iphikise umhlobo wakhe, onokuthi avakalise izimvo zakhe kwaye ezi nazo zinokuchaswa kwenye, kodwa zinokubambezeleka okuqhelekileyo kwaye ziziva zimnandi engqondweni. Ukuba ubudlelwane buqondakala ngokwenene phakathi kwabo bobabini, nakuphi na ukugqabhuka ngenxa yobuntu babo bokungunda kunokulungiswa ngokulula. Kodwa ukuba ubuhlobo abuqondwa kwaye ukubonakalisa ubuntu obuqine kakhulu, ubudlelwane buza kwaphulwa okanye buqhawulwe. Uninzi lwezihlobo zenziwa zibonakale zingaqhelekanga. Ubuntu obungqindilili, obunobusi, obumuncu, obukrakra okanye obuxhamlayo beempawu eziyingqayizivele bunokusibekela ingqondo yamandla amakhulu kwaye kufanelekile Enye ingqondo yamandla amancinci mhlawumbi inokuba nobuntu obuthandeka ngakumbi kwaye obunomtsalane, obunokuziphatha kwabo kuqeqeshelwe imibutho yoluntu olunobuhle. Apho ubuhlobo bukhona phakathi koku, iingqondo ziya kuvuma, kodwa ubuntu babo buya kungqubana. Abahlobo abavumelana kakhulu, nangona bengasoloko behamba phambili, kulapho abantu babambe izikhundla ezifanayo, benokuphantse babenempahla efanayo, kwaye banesikolo kwaye bavelise amabayinike inqanaba elifanayo lenkcubeko, kwaye iinjongo zabo ziyafana. Oku kuya kutsala umdla komnye nomnye, kodwa ubudlelwane babo bungangabinangxaki ngokungathi ubuntu babo abuchasene nezinto ezithile, kuba, apho imeko kunye neemeko zivumelana khona akunakubakho mkhondo wokugcina kunye nokuphuhlisa ubuhlobo.

Ubuhlobo bokwenyani bokwenyani buqala okanye benziwa ngoqhakamshelwano kunye noxabiso lwengqondo ngengqondo. Oku kunokubangelwa kukunxulumana, okanye ngaphandle kokubonana nomnye. Olunye lolona lwalamano luqilima luye lwakheka apho kungekho namnye umhlobo owakha wambona omnye. Umzekelo ocacileyo ngowobuhlobo phakathi kukaEmerson noCarlyle. Ububele bengqondo babonakaliswa kwaye babongwa xa uEmerson efunda "Sartor Resartus." Kumlobi wale ncwadi uEmerson waqonda umhlobo kwangoko, wanxibelelana noCarlyle owayenombulelo ongazenzisiyo ngengqondo kaEmerson. Emva kwexesha uEmerson watyelela uCarlyle. Ubuntu babo abuvumi, kodwa ubuhlobo babo baqhubeka ngobomi, kwaye abuzange buphele.

Ubuhlobo bokomoya, okanye ubuhlobo bokomoya, busekelwe kulwazi lobudlelwane bengqondo kunye nengqondo. Olu lwazi ayisiyo mvakalelo, ayilulo luvo, okanye isiphumo sokuqaqamba kwengqondo. Kukuqiniseka okuzolileyo, okuzinzileyo, okuzinzileyo, njengesiphumo sokukhumbula oko. Kuya kwahlulahlulwa kolunye uhlobo lobuhlobo kuba, apho zonke ezinye iintlobo zinokutshintsha okanye ziphele, ubuhlobo bokomoya abunakuphela. Sisiphumo sothotho olude lobudlelwane phakathi kweengqondo apho ulwazi lungumxokelelwane wokomoya wobunye. Bambalwa ubudlelwane beli klasi, kuba bambalwa abantu ebomini abaye bahlakulela imeko yokomoya ngokufuna ulwazi ngaphezu kwazo zonke ezinye izinto. Ubuhlobo bokomoya abuxhomekekanga kwiindlela zonqulo. Ayenzelwanga iingcinga zenkolo. Ubuhlobo bokomoya bukhulu ngakumbi kuzo zonke iindlela zonqulo. Iinkolo kufuneka zidlule, kodwa ubuhlobo bokomoya buhlala ngonaphakade. Abo babonayo kwimeko yokomoya yobuhlobo abaphenjelelwa ziinqobo ezinokubanjwa umntu, okanye yiminqweno kunye neemvakalelo ezinokubonakala, okanye nangayiphi na impahla yenyama, okanye ukusilela kwabo. Ubuhlobo obusekwe kwindalo yokomoya yengqondo buhlala luhleli kuko konke ukwenziwa emzimbeni. Ubuhlobo bengqondo bunokupheliswa ngokutshintsha kweengcinga kunye nokuchasa ubuntu obuchaseneyo. Abahlobo ababizwa ngokuba yi-psychic kunye nabomzimba abuluhlobo olufanelekileyo.

Izinto ezibini ezixabisekileyo kulwalamano zezi, zokuqala, kukuba ingcinga kunye nentshukumo yomnye zezinto ezilungileyo kunye nokuba zezinye; kwaye, okwesibini, ukuba enye ivumela enye ukuba ibe nenkululeko yokucinga kunye nezenzo.

Ngaphakathi kwengqondo yendalo iphela kukho isicwangciso sobuThixo, ukuba ingqondo nganye iya kufunda ubuThixo bayo, kunye nobunye bezinye iingqondo, kwaye ekugqibeleni baya kwazi umanyano lwabo bonke. Olu lwazi luqala ngobuhlobo. Ubuhlobo buqala ngemvakalelo okanye ngokubonwa kobuhlobo. Xa ubuhlobo buvamekelwa omnye buye bufikelele kwisibini okanye ngaphezulu, nakwimijikelezo ebanzi, de umntu abe ngumhlobo wabo bonke. Ulwazi ngohlobo lwazo zonke izidalwa kufuneka zifundwe ngelixa umntu ekwimo yakhe. Indoda ifunda kubuntu bayo. Akanakufunda ngaphandle kwawo. Ngobuntu bakhe umntu wenza kwaye afunde abahlobo. Emva koko ufundile ukuba ubuhlobo ayisiyiyo eyobuntu, imaski, kodwa yengqondo, umnxusi nomsebenzisi wobuntu. Emva kwexesha, wandisa ubuhlobo bakhe kwaye uyazi ekwimo yokomoya yengqondo; emva koko uyazi ngobuhlobo bendawo yonke, aze abe ngumhlobo wabo bonke.