IZiko eliSiseko
Yabelana ngeli phepha



IDEMOCRACY YAYESELWE-URHULUMENTE

UHarold W. Percival

ICANDELO III

IDEMOCRACY, OKANYE UCWANGCISO LOKWENZA?

Kule ngxaki ikhoyo ngoku zonke izikolo zengqondo okanye "isms" ngokumalunga norhulumente kufuneka zenzeke phantsi kwemigaqo emibini okanye iingcinga ezimbini: ingcinga yenkululeko, okanye ingcinga yentshabalalo.

Idemokrasi ngurhulumente ozimele-geqe, njengabantu nanjengesizwe. Ngaphambi kokuba kubekho abantu abazilawulayo ngokwenyani, umntu ngamnye onelizwi kurhulumente, njengevoti, kufuneka azilawule. Akakwazi ukuzilawula ukuba umgwebo wakhe uguqulwe lucalucalulo, okanye iqela elithile, okanye ngokuzithanda. Kuyo yonke imibuzo yokuziphatha kufuneka alawulwe ngumthetho kunye nokusesikweni, ngokulunga kunye nengqiqo evela ngaphakathi.

Ukutshutshisa ngamandla amakhulu, ubundlobongela bokungazingci. I-Brute Force ichasene nomthetho nobulungisa; alutyesheli lonke ulawulo ngaphandle kokwenza amandla, kwaye inokutshabalalisa yonke into ngendlela yokufumana oko ikufunayo.

Imfazwe yehlabathi iphakathi kwamandla okuziphatha wentando yesininzi kunye namandla amakhulu okutshabalalisa. Phakathi kwezi zibini akunakubakho kulungelelano okanye isivumelwano. Omnye kufuneka abe ngumoyisi womnye. Kwaye, kuba amandla e-brute aphula izivumelwano kunye nokuziphatha njengobuthathaka kunye ne-gwala, amandla e-brute kufuneka oyiswe ngokunyanzelwa. Nakuphi na ukumiswa kwemfazwe kuya kwandisa kuphela ukubandezeleka kwengqondo kunye nokubandezeleka emzimbeni wabantu. Ukuze idemokhrasi ibe yimpumelelo abantu kufuneka babeyise oyena mntu, ngokuzilawula. Uloyiso lwentando yesininzi, ngabantu abazilawulayo, luya kufundisa abo boyisileyo ukuba bamele amandla okulawula nabo. Emva koko kunokubakho uxolo lokwenene kunye nokuchuma ngokunyaniseka emhlabeni. Ngaba amandla okuqhawuka aza koyisa isimilo kunye nentando yesininzi, emva koko amandla e-brute aya kuthi ekugqibeleni azise intshabalalo kunye nokubhujiswa.

Iinkokeli emfazweni zingakhokela kwaye zikhokele, kodwa azikwazi ukwenza isigqibo sokuba leliphi icala elinokuphumelela. Bonke abantu basemhlabeni ngokweengcinga nangezenzo zabo ngoku bayakuthatha isigqibo kwaye ekugqibeleni baya kuthatha isigqibo sokuba ngaba amandla amakhulu aya kuzisa intshabalalo kunye nentshabalalo emhlabeni, okanye ingaba amandla endlela yedemokhrasi aya kubakho kwaye ahlakulele uxolo oluqhubekayo kunye nenkqubela phambili yokwenyani emhlabeni. Inokwenziwa.

Umntu ngamnye ehlabathini oziva kwaye onqwenela kwaye onokuthi acinge, ukuba, ngokuziva kwaye unqwenela nokucinga, omnye ekuqinisekiseni ukuba, thina bantu, siya kuba sesingurhulumente wethu; kwaye, yintoni eya koyisa kwihlabathi-ukuzilawula okanye amandla obuqhophololo? Kukho umngcipheko omkhulu wokulibaziseka, ekuhlehlisweni komcimbi. Eli lixesha-ngelixa ingumbuzo ophilayo ezingqondweni zabantu-ukuwuphendula lo mbuzo.