IZiko eliSiseko
Yabelana ngeli phepha



IDEMOCRACY YAYESELWE-URHULUMENTE

UHarold W. Percival

ICANDELO III

“SI, BABantu”

Thina, "bantu," ngoku simisela uhlobo lwedemokhrasi esiya kuba nayo kwixesha elizayo. Ngaba simele sikhethe ukuqhubeka nendlela ekhohlisayo yedemokhrasi yenyani, okanye ngaba siza kuhamba ngendlela ethe ngqo yenkululeko? Yenza-ukukholelwa kuphosakele; Uguqukela ekudidekeni kwaye ukhokelela kwintshabalalo. Indlela ethe ngqo yedemokhrasi yokwenene kukuqonda ngakumbi ngathi, kwaye siqhubeke ngokuqhubeka ngamanqanaba enkqubela phambili. Inkqubela phambili, hayi ngesantya se- “Shishini elikhulu ”ekuthengeni nasekuthengiseni nasekukhuliseni, hayi ngesantya sokwenza imali, imiboniso, imincili kunye nochulumanco lokutya okusela. Olona lonwabo lwenene lwenkqubela phambili kukonyusa amandla ethu okuqonda izinto njengoko zinjalo-kungezizo nje izinto ezibalaseleyo-kwaye zibusebenzisa kakuhle ubomi. Ukunyusa amandla okuba nolwazi kunye nokuqonda ngobomi kuya kusenza, "bantu," silungele inkululeko.

Ngaphezulu kweminyaka engamashumi amathathu eyadlulayo kwathiwa iMfazwe yeHlabathi (iMfazwe Yehlabathi I) yayiyimfazwe ngokulwa; ukuba yayiyimfazwe ukwenza ilizwe likhuseleke kulawulo lwentando yesininzi. Zonke ezo zithembiso zazizoyisa. Ngethuba leminyaka engamashumi amathathu nantoni na ngaphandle koxolo, isiqinisekiso soxolo kunye nokhuseleko sinike indawo yokungaqiniseki kunye noloyiko. IMfazwe yesibini yeHlabathi sele ilisiwe kwaye imiba isesezingeni. Kwaye koku kubhalwa, ngoSeptemba 1951, kuyinto eqhelekileyo intetho ukuba iMfazwe yeHlabathi yeSithathu inokuthi ivele okwethutyana. Kwaye idemokhrasi yehlabathi ngoku icelwa umngeni ziintlanga ezishiyileyo kwimitshato yomthetho nobulungisa kwaye zilawulwa ngobugrogrisi nangamandla amakhulu. Inkqubela phambili ngesantya nemincili ekhokelela kulawulo ngamandla e-brute. Ngaba siza kuvumela ukuba soyike kwaye sinikezele kulawulo ngamandla amakhulu?

IiMfazwe zeHlabathi zazingumveliso wesizukulwana esikrakra, umona, ukuziphindezela kunye nokubawa, obekusishukumisa kubemi baseYurophu kude kuthi, njengentaba-mlilo, kuqhume imfazwe ye-1914. Ukuhlala kwembambano akuzange kuyiphelise imfazwe, yayimisa kuphela, kuba izizathu ezifanayo zokuthiya inzondo kunye nokuziphindezela kunye nokubawa kwaqhubeka ngamandla. Ukuphelisa imfazwe abo baphumeleleyo kunye naboyisiweyo kufuneka baphelise unobangela wemfazwe. Isivumelwano soxolo eVersailles yayingeyiyo eyokuqala yohlobo lwaso; yayiyindlela elandelayo yesivumelwano soxolo sangaphambili eVersailles.

Kunokubakho imfazwe yokuphelisa imfazwe; kodwa, “njengobuzalwana,” kufuneka ifundwe kwaye yenziwe ekhaya. Kuphela ngabantu abazoyisayo abanokuphelisa imfazwe; abantu abazoyisileyo kuphela, abangabantu abazilawulayo, banokuba namandla, ubumbano nokuqonda ukuze boyise ngokwenene abanye abantu ngaphandle kokuhlwayela imbewu yemfazwe ukuba ivunwe kwimfazwe ezayo. Abaphumeleleyo bayazilawula bayazi ukuba ukuze kuxazululwe imfazwe yabo yeyakho kwaye ikwimidla nentlalontle yabantu abo boyisileyo. Le nyaniso ayinakubonwa kwabo bamfanyekiswe yintiyo kunye nokuzithanda kakhulu.

Umhlaba awudingi ukwenziwa ukhuseleke kwinkululeko. Ngu "thina, bantu" ekufuneka bakhuselekile kulawulo lwentando yesininzi, nakwilizwe liphela, ngaphambi kokuba thina nehlabathi sibe nenkululeko. Ngeke siqale ukuba nentando yeninzi yokwenyani de umntu ngamnye, aqale urhulumente wakhe ekhaya ngokwakhe. Kwaye indawo yokuqalisa ukwakha idemokhrasi yokwenyani ilapha ekhaya e-United States. I-United States yaseMelika lilizwe elikhethiweyo lesiphelo apho abantu banokubonisa ukuba banakho kwaye siyakuba nentando yesininzi - urhulumente ozimeleyo.